Poczucie własnej wartości, samoocena a pewność siebie
Czemu poczucie własnej wartości, samoocena i pewność siebie to NIE to samo?
Bo możesz mieć wysoką samoocenę lub być bardzo pewnym siebie, a przy tym mieć niskie poczucie własnej wartości i nadal nie czuć się ze sobą dobrze, odczuwając sporo beznadziei i cierpienia.
Jak to możliwe?
Liczę, że stanie się to jaśniejsze, gdy przeczytasz te historię…
Grzesiek pracował wiele lat w korporacji, najpierw na stanowisku specjalisty, a potem menedżera, jego kompetencje były bardzo wysoko oceniane oraz nagradzane premiami. Był osobą bardzo szanowaną i docenianą w jednej z firm, dla której pracował najdłużej, bo 9 lat. W którymś momencie wpadł na pomysł, żeby otworzyć własną działalność szkoleniowo-konsultingową, ponieważ zdarzało się mu otrzymywać zapytania z rynku z prośbą o ekspertyzę. Zaryzykował. Odszedł z korporacji.
Przy pomocy polecanego informatyka stworzył nowoczesną stronę www, na której umieścił opis całego swojego bogatego doświadczenia, kwalifikacji i posiadanych kompetencji. Załączył skany wszystkich swoich certyfikatów i dyplomów, a podstrony zilustrował swoimi zdjęciami z profesjonalnej sesji zdjęciowej. Opisał oferowane usługi, dodał wszystkie potrzebne elementy, zgodnie z aktualnymi trendami marketingowo-sprzedażowymi, poznanymi u czołowych ekspertów.
Oczekiwał, że klienci będą walić drzwiami i oknami, więc zainwestował w nowy sprzęt do pracy (począwszy od drukarki, a na eleganckim aucie w leasingu skończywszy). Mijały kolejne tygodnie, a kontraktów brak. Klienci owszem wyrażali zainteresowanie jego ofertą, lecz bez przełożenia na podpisanie umowy. Każdego miesiąca z konta Grzegorza pieniądze głównie wypływały – na pokrycie stałych kosztów, na promocję, na lunche z klientami. On sam miał poczucie „zderzenia się ze ścianą”. Jak to możliwe? Taki ekspert, działający profesjonalnie, a nie ma dla niego pracy?
Frustracja i zniechęcenie sięgnęły zenitu po 9 miesiącach, gdy w momencie dopinania bardzo korzystnego kontraktu, klient w ostatniej chwili wycofał się w wyniku wprowadzanej w firmie restrukturyzacji. Grzegorz nagle poczuł się kompletnie „malutki”, mało znaczący, bezużyteczny. Miał poczucie, że choć pracuje więcej, otrzymuje znacznie mniej. Co gorsza, dawni koledzy z pracy przestali się odzywać, tłumacząc się nadmiarem swoich obowiązków i brakiem czasu na spotkanie, czy rozmowę.
Z każdym kolejnym dniem Grzegorz zamykał się coraz bardziej w sobie, mając pretensje do innych o to, że nie umieją docenić jego potencjału. Doszło nawet do tego, że przestał wychodzić z domu towarzysko, bo wstydził się przyznać przed kolegami, że nadal nie wystawił „poważnej” faktury, a piękny samochód musiał sprzedać…
Choć historia ta została przeze mnie stworzona na bazie doświadczeń moich oraz innych ludzi, których spotkałam, obrazuje różnicę między samooceną a poczuciem własnej wartości. Jaką?
Samoocena podlega dynamicznym zmianom i może być inna w zależności od okoliczności (czasem oceniam siebie wysoko, pozytywnie, a czasem nisko, negatywnie, co wynika ze stanu emocjonalnego w jakim się znajduję, kontekstu sytuacyjnego, poziomu zaspokojenia potrzeb, czy przekonań, które zostały zaktywizowane w danym momencie).
Natomiast poczucie własnej wartości to względnie stały stosunek do samego siebie, łączący się z akceptowaniem, zaufaniem i szacunkiem do siebie jako człowieka, jakim się właśnie jest, także wtedy, gdy szuka własnej drogi, popełnia błędy lub jego sytuacja materialna ulega pogorszeniu.
Bardzo bliskie jest mi podejście D. Tuttle i N. Tuttle, które mówi o tym, że
poczucie własnej wartości wpływa na to, jaką samoocenę mamy,
a nie odwrotnie,
choć niektórzy podają i taką kolejność.
Przekładając to na budownictwo – konstrukcja, która opiera się na trwałym i mocnym fundamencie (poczucie własnej wartości) będzie umożliwiała zmianę koloru ścian (samoocena, pewność siebie).
Zaś to, czy przemalujemy ściany (zwiększy się lub zmniejszy nasza samoocena, czy pewność siebie, co jest nieuniknione jak to, że budynek wymaga odświeżania;)) nie wpłynie specjalnie na fundamenty.